Srpska pravoslavna crkva (SPC) i njeni vernici danas slave Svete Kozmu i Damjana, svece koji se u narodu smatraju zaštitnicima lekara, zbog čega i nosi ime Sveti Vrači.
Ovaj dan je u kalendaru označen podebljanim crnim slovom, a u Srbi i ove svece slave kao svoju slavu, a slave ih i mnoge zdravstvene ustanove.
Kozma i Damjan su braća poreklom iz Rima, kojima je Bog u mladosti dao dar da leče ljude. Ceo život posvetili su isceljivanju bolesnih, nikada ne uzevši od njih novac, zbog čega ih nazivaju i “Bezsrebrenici”.“Sveti Kozma i Damjan, braća po telu, rodom iz Azije, sijali su dobrim delima, pa dobiše od Boga dar isceljenja i darovaše zdravlje i dušama i telima lečeći svaku slabost i svaku nemoć”, zapisao je vladika Nikolaj Velimirović.
Zapisano je, takođe, da je Kozma “ljuto zamerio Damjanu kada je od Paladije, žene koju su izlečili od teške bolesti, uzeo tri jaja i da je čak tražio da ga po smrti ne sahrane pored brata”.
Među svojim pacijentima nisu pravili razliku po nacionalnosti i veri.
Jedino što su tražili za uzvrat od svojih pacijenata bilo je da ne izgovaraju ime Hristovo uludo, čak i ako ne žele da prihvate hrišćanstvo.
Današnji dan je po narodnom verovanju dobar za molitvu za ozdravljenje.
Postoji i verovanje da je danas dobro raditi teške fizičke poslove i da bez preke potrebe ne treba izlaziti iz kuće.
Na Vrače po narodnom verovanju, ne treba raditi poslove na velikim visinama.Inače, pravoslavni kalendar je Svetom Kozmi i Damjanu posvetio dva dana u toku godine – 14. jul i 14. novembar.