Istorija Homolja
Nekada davno prostor Homolja naseljavali su Tračani i Iliri, dok su prostor severo- istoka nasaljevali Tribali, pleme koje je živelo u kolibama. Istorija Homolja je neverovatno duga i seže nekoliko vekova unazad. Još u 3.veku p.n.e. došlo je do invazije Kelta, koje su potom potisnuli Rimljani. Što se tiče samih Slovena, slovenska plemena ove krajeve uspevaju da nasele tek dva veka nakon napada Kelta. Prvi zabeleženi istorijski spisi koji svedoče o dolasku Srba na Homolje datiraju iz 7.veka p.n.e. Od tada istorija Homolja nastavlja da se sama ispisuje i mnoga previranja i važni događaju nastavljaju da se odigravaju upravo na prostoru homoljskih planina. Zanimljiv podatak je i da je Homolje čitavih deset decenija pripadalo Nemanjićima, a upravo u tom periodu su nikle mnoge značajne kulturno- istorijske znamenitosti ovog kraja.
Homolje danas
Nakon migracije stanovnistva prostora Homolja, dešava se izvesna promena, tako da opusteli prostor Homolja počinje da naseljava mahom stanovništvo sa Kosova. Pored toga, danas je Homolje dom velikom broju vlaškog stanovništva. Nažaslot, čak ni u savremenom dobu prirodni priraštaj Homolja nije se popravio, tako da ovo mesto nastavlja da bude jedno od najslabije naseljenih mesta u Srbiji. Danas u Homolju možete pronaći tačno 17 naselja. Žagubica je glavno, opštinsko središte i najveće gradsko naselje. Žagubica se ubraja u najstarija naselja Homolja i danas predstavlja centralno i administrativno jezgro celog kraja.
Homoljske pećine
Pećinski sistem Homolja je izuzetno impresivan i raznolik. U skrivenim odajama i tajanstvenim hodnicima pećina pronaći ćete jedinstvene oblike. Bogati i unikatni pećinski ukrasi, duge draperije, pećinske kaskade, dvorane i hodnici, sve to i mnogo više poseduju veoma impozantne i tajanstvene pećine Homolja.
Okružena prirodnim bogatstvima, na oko 13 kilometara od Kučeva nalazi se pećina Ravništarka u ataru sela Ravnište.
Pećinu Ravništarku je još 1894. godine posetio čuveni srpski geograf i naučnik Jovan Cvijić, ali samo ulazni deo koji je dugačak oko 80 metara.
On je pećinu nazvao Savina pećina, po Savi Miladinoviću vlasniku imanja na kome se pećina nalazi. U njihovu čast ulazni deo pećine zove se Savin kanal.
Pećina je istinski otkrivena tek oko sto godina kasnije, odnosno 1980. godine, kada su dva hrabra dečaka iz sela Ravnište, Milivoje i Selemir, uz pomoć užeta i lampe istražili pećinu do kraja. Nakon toga je Savez speleologa nastavio njihovim stopama i ona je za turističke posete otvorena 2007. godine. Pećina je kasnije dobila ime po selu u kome se nalazi, a proglašena je i za prirodno dobro treće kategorije zaštite i svake godine beleži sve više poseta.
Ravništarka spada u red velikih pećina u Srbiji. Glavni pećinski kanal je dugačak 501,5 metara, dok ukupna dužina svih pećinskih kanala iznosi više od 600 metara. Turistička staza kroz pećinu duga je 550 metara. U pećini je temperatura od osam do 10 stepeni, a njen ulaz se nalazi na nadmorskoj visini od 406,6 metara.
Kroz celu pećinu protiče Ponorac koji je prirodni fenomen, jer izvire dva kilometra uzvodno u manjoj, Bisinoj pećini, na nižoj nadmorskoj visini, penje se i nastavlja kroz celu pećinu. Ponorac je izvedenica od reči ponornica, što znači da u kratkim vremenskim intervalima voda izvire i ponire.
Pećina je podeljena na devet morfo-speleoloških celina: “Savin kanal”, “Omladinski kanal”, “Labudovo jezero”, “Beli dvorac”, “Leopardov kanal”, “Crni dvorac”, “Izvorski kanal”, “Mali beli dvorac” i „Dušanove galerije”.
Ravništarka ima samo jednu pećinsku dvoranu – “Crni dvorac”, koja je visine 13 metara, širine 23 metra i 49,5 metara dužine. Dobila je ime po crnim stenama, koje su na pojedinim pravcima prošarane belim kalcitnim oblicima.
Tu se nalaze i kosti medvedice i mečeta koje posebno privlače posetioce.
Kao aktivna rečna pećina, Ravništarka je siromašna podnim nakitom, ali zato vrlo bogata tavaničnim i zidnim. Pečat Ravništarki daje njen glavni kanal, koji liči na gigantski tunel ukrašen najraznovrsnijim pećinskim nakitom. Od figura, posebno se izdvajaju “Šarac kraljevića Marka”, “Glavonje” i “Lepa Ravništarka”.
